طبیعت در شهر 3

شبکه سبز تورنتو:

میزان فضای سبز اشغال شده در توکیو 66 کیلومتر مربع معادل 3% ومیزان فضای سبز اشغال شده در تورنتو 75 کیلومتر مربع معادل 12% میباشد.نقش این فضا نیز حائز اهمیت است. در سال 1954 طغیان مسیلها و کانالها بیش از 50 نفر را از بین برد از آن پس دولت سازمانی را برای جلوگیری از خسارتهای مشابه جهت کنترل آبهای سطحی تاسیس کرد که امروزه آنرا موسسه نگهداری از نواحی تورنتو می نامند(TRCA).این موسسه زمینهای اطراف کانال و در امتداد رودخانه را خریداری و به مجموعه پارکهای شهر ملحق نمود. این پارکها محلی برای جمع آوری آبهای سطحی  و در حالت عادی برای گردشگری استفاده می شوند.

امروزه سه مسیر سبز اصلی در جهت شمال به جنوب در دل شبکه پارکهای تورنتو داریم:

1. هامبر- درسمت چپ

 2. دن-در وسط

3. روگ ریور- در سمت راست(شکل7).

 

 

12% از ناحیه را پارکهای مجزا پوشش می دهد(شکل5).

کریدورهای سبزبه طور غیر مستقیم راههای مهاجرت و سکونتگاهایی برای حیات وحش شده اند. مثلا گرگ صحرایی آمریکای شمالی، برای مهاجرت از کریدور سبز دن ریو استفاده میکند(MTRCA1992).

سازمان احیا ساحل (WRT) با کمک دولت فدرال و شهرداری تورنتو تشکیل شده و برای تنوع بخشی به گیاهان حاشیه دریاچه و حفاظت از درختان بلوط برنامه ریزی می کند.سازمان با خرید تملکهای شخصی امکان استفاده عموم را فراهم میکند(کمیسون سلطنتی 1992).

شکل 7 طرح حفاظت از پوشش گیاهی در شمال تورنتو را نمایش میدهد.

انتظار می رود امتداد بدنه ساحل در دهانه رود دن همچون یک گره کولوژیکی از شبکه سبز این ناحیه حمایت کند.

شهر در طبیعت:

استقرار مجدد محیط زیست با ظرفیت بخشی کشاورزی دو نظریه گوناگون برای اوردن طبیعت به شهر ارائه میدهد

از طرفی پارک TBBSP که پناهگاه پرندگان مهاجرتوکیواست ،فضای سبزی در بیابان آسفالت و بتن است.ازطرف دیگر،پارکTTP در تورنتو شکل یک گره اکولوژیکال در درون شبکه کریدورهای سبز را نمایش میدهد.

آوردن طبیعت در دل یک شهر پایان کار برنامه ریزی اکولوژیک نیست بلکه باید برای بقای دیگر شهرهایی از این قبیل و حتی اکوسیستم های کلان تر برنامه داشته باشیم(شکل7).

شکل7 سه مسیر سبز اصلی

 

 

نتیجه گیری :

"  شهر در طبیعت مهمتر(کارآتر) از طبیعت در شهر است".

 

در پایان تاریخچه   EDO ( ناحیه در نظر گرفته شده برای طراحی فضای سبزتوکیو)را توضیح می دهیم.

کاربری ناحیه EDO:

از نظر کلی مهمترین رویدادهای تاریخی به شرح زیر بوده است:

اختلاط شهر نشینی و استفاده از حومه (کیوتو 1996) به عنوان یک طرح بارز مبتنی بر سیستمهای محرک.

بوجود آمدن دهکده و یا شهر کوچک به واسطه تجارت و ارتباط بادریا قبل از 1600 میلادی

سال 1603 شهر توکیو (ایدو) به عنوان پایتخت ژاپن توسط لیاسو توکوگاوا

ایجاد صلح در دوران حکومت شوگان به مدت 250 سال تا 1868 میلادی.

قرن 19 و رشد جمعیت در حدود 3/1 میلیون نفرEDOرا به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل کرد ولی همچنان شغل عمده مردم کشاورزی بود است.

مطالعات کشاورزی و نقشه برداری از منطقه میزان محصولات را تا 40% افزایش داد(فی جی 2002).

اگر زمینهای تحت تملک خاندان شوگان بود زیر کشت می رفت رشد کشاورزی تا 50% نیز امکانپذیر می شد(فی جی1992).

شکل 8

 

استفاده از فاضلاب انسانی به عنوان کود برای کشاورزی (تامورا1992).

زمینها عمدتا به شکل قطعات ریز در حدود 4 تا 6 کیلومتری مرکز EDO واقع بودند(شکل 9).

 

     شکل9

 

حتی امروزه در توکیو 600کیلومتر مربع از900 هکتار مزارع کشاورزی به صورت قطعات کوچک است که 6500 کشاورز حرفه ای در آنها مشغول به کار هستند(2% از کل مساحت قابل کشت در ژاپن).

 در حال حاضرکشاورزی در توکیو یک امر تفریحی محسوب می شود.

در سال 1968 فعالیت برنامه ریزی شهری و منطقه ای آغاز شد. در آن زمان برنامه ریزان قصد داشتند کشتزارها را کاملا به کاربری شهری (مسکونی) تغییر دهند.سرپرست توکیو خواستار توسعه شهر تا حد امکان بود این مسئله در حدود سی سال کشتزارهای آن منطقه را تحدید می کرد.

امروزه بیش از 60% کشتزارهای در توکیو جزء نواحی سبز سودمند است و  کشاورزی در آنجا ادامه دارد مثل سی سان ریکوچی. با آنکه یک هکتار از ساتاگایا به 40 قطعه زمین تقسیم شده است، بیش از 3% تولیدات کشاورزی را به خود اختصاص داده و سبزیجات،میوه ها و درختان تزئینی از محصولات

آن می باشد که برای مصرف آن ناحیه کاربرد دارد.

 

جدول تاریخی-فرهنگی ناحیه EDO.

قرن شانزدهم

بوجود آمدن دهکده و یا شهر کوچک

 

قرن هفده هم

پایتختی توکیو توسط لیاسو توکوگاوا

 

قرن نوزده هم

دوران حکومت شوگان ایجاد آرامش

 

قرن بیستم 

رشد کشاورزی و نقشه برداری از مزارع

 

 1900

رشد جمعیت در حدود 3/1 میلیون نفر

 

1920

رشد بی رویه و شتابان نواحی شهری

 

1939

طرح ایجاد کمربند سبز به دور شهر توکیو

 

1950

مکتب تربیتی لندن و طراحی براساس عدم تمرکز

 

1969

لغو اجرای طرح کمربند سبز

 

1970

طرح بازار توزیع ماهی برای توکیو

 

1978

پارک TBBSP در دستور کار دولت

 

1990

جنبش مدرن برنامه ریزی

 

 

 

References

 

Abercrombie P (1945) Greater London Plan: 1944. Master plan.

HMSO, London

Ashihara Y (1986) The hidden order. Kodansha International,

Tokyo

Banville D (1990) The vascular plants of metropolitan Toronto.

Toronto Field Naturalists, Toronto

Catling PM, McIntosh KL, McKay SM (1977) The vascular

plants of the Leslie Street Headland. Ontario Field Biologist

31:23–39

Fujii, M, Yokohari M, Watanabe T (2002) Identification of the

distribution pattern of farmlands in Edo (in Japanese with

English abstract). City Plan Rev Spec Issue 37:931–936

Ishida Y (ed) (1992) Incomplete city plan of Tokyo (in Japanese).

Chikuma-shobo, Tokyo

Kito H (1996) Environmentally advanced nation, Edo (Kankyo

Senshinkoku Edo). PHP Shinso, Tokyo

Koen-Ryokuchi-Kyokai (1939) Special issue on the parks and open

space plan of Tokyo (in Japanese), vol 3 (1&2)

MTRCA (1977) Aquatic Park Executive Summary

MTRCA (1989) Tommy Thompson Park; Master Plan and Environmental

Assessment

MTRCA (1991) Lake Ontario Waterfront Regeneration Project

MTRCA (1992a) Don River Watershed; State of the Ecosystem

MTRCA (1992b) Addendum; Tommy Thompson Park Master

Plan and Environmental Assessment

Parker BD (1983) Toronto region bird chart. Toronto Field

Naturalists, Toronto

Royal Commission on the Future of the Toronto Waterfront

(1992) Regeneration

Spirn AW (1984) The granite garden. Basic, Boston

Steers S (1979) A bird census conducted at the Leslie street spit,

spring and summer 1978. Ontario Field Biologist 33:35–45

Tamura A (1992) City planning of Edo and Tokyo (Edo Tokyo

Machizukuri Monogatari) (in Japanese). Jiji-tsushin-sha, Tokyo

Temple PJ (1980) Plants of the Leslie Street Headland, Toronto,

Ontario. Ontario Field Biologist 34:19–32

Tokyo Metropolitan Government (2000) City Planning of Tokyo

Tokyo JA (1992) Vegetables and flowers from Edo and Tokyo

(Edo Tokyo Yukari no Yasai to Hana) (in Japanese)

Ueno Y, Ogawara T (1994) Tokyo Bay Bird Sanctuary Park. In:

Landscape works 1994 (in Japanese), edited by Japanese

Institute of Landscape Architecture, pp 20–21

Watanabe Z (1983) Between cities and the country (Toshi to

Nouson no Aida) (in Japanese). Ronso-sha, Tokyo

Yokohari M, Takeuchi K (1995) Restoration of urban ecosystem

on the Lake Ontario waterfront of Toronto, Canada: Tommy

Thompson Park case study. J Jpn Inst Landsc Architect 58:53–

56

Yokohari M, Takeuchi K, Watanabe T, Yokota S (2000) Beyond

greenbelts and zoning: future directions of the environment of

Asian mega-cities. Landsc

 

 

 

با تشکر

حسین مشرف دهکردی

 

 

طبیعت در شهر2

تا قبل از سال 1960 که توسعه شهری شدت نیافته بود،آبگیرهای پایین دست رودخانه برای پرندگان سکونتگاه مناسبی به حساب می آمد از اینرو ارتقا (بازگردان) این ناحیه  علاوه بر محافظت از پرندگان مهاجر ، حیات وحش طبیعی را نیز به دهانه رودخانه تاما باز میگرداند.نظر به اینکه گونه های مختلفی از پرندگان به این پارک جذب شده اند مدیریت تلاش می کند تا این پارک را به محل سکونت دائمی آنان تبدیل کند.برای مثال قسمتی از علفزار موجود در پارک به خاطر حفاظت بیشتر با دست کوتاه می شود.در طول یک سال بیش از 160 گونه از پرندگان در این پارک زندگی میکنند که این نشان از نگهداری مناسب و مطمئن از آنجاست.از گونه های مختلف پرندگان غیر وحشی در این پارک می توان به قره غاز، مرغ ماهی خوار، یلوه(مرغ کوچک دریایی) و مرغ باران اشاره کرد(سایت اینترنتی  www.tptc.or.jp در oct2004). هرچند محلی که برای زندگی آنان در نظر گرفته شده مساحت کمی را به خود اختصاص داده است ولی تا این تاریخ بزرگترین سرپناه و اقامتگاه پرندگان مختلف به حساب می آید.جالب است بدانیم که این پارک بیش از 50 هزار نفر در سال بازدید کننده دارد.

هر دو پارک دارای فضای سبزی در مرکز و چند دریاچه در اطراف هستند ولی برخلاف تورنتو، TMG در توکیو برای ارتباط دادن شهروندان به فضای سبز سیستمی شبیه راهروهای سبز را تعبیه نکرده است. به همین علت TBBSP ممکن است فضای سبزی ضروری برای پرندگان باشد ولی نهایتا یک پناهگاه جدا(منزوی) از محیط پیرامون است. این موضوع شبیه یک طنز قدیمی است: (قطعه ای سبز افتاده در صحرای آهن)، مکانی آرام در دنیای پر هیاهوی صنعت.

در سال 1939 فرمانداری توکیو و شهرداران حومه آن از اجرای یک کمربند بزرگ و فضای سبز وسیع به دور شهر خبر دادند.(شکل 1 ایشیدا 1992)

 

(شکل 1 ایشیدا 1992)

 

کمربندی که د رطی جنگ دوم جهانی به وسیله پدافند هوایی تصویب شده بود و بعد از جنگ در سال 1947 محدوده بازسازی سکونتگاه های توکیو به شمار می رفت.اگر این طرح به طور کامل اجرا می شد TBBSP در انتهای جنوب کمربند سبز قرار می گرفت و به دیگر فضاهای سبز در درون کشور متصل می شد. همچنین این کمربند نگهداری از گونه های متنوع زیست در پارک را آسانتر می ساخت. ولی  طرح با مخالفت شدید مواجه گردید و نهایتا در سال 1969 کنار گذاشته شد.

 

معرفی پارک تامی تامپسون:

پارک تامی تامپسون در تورنتو بزرگترین شهر کانادا که امروزه بیش از چهار ملیون نفر جمعیت را در خود جای داده قرار دارد.شهر روبروی دریاچه انتاریو یکی از پنج دریاچه بزرگ شمال شرق آمریکا واقع شده است.

از نظر تاریخی به مثابه دروازه ای برای انتاریوی شمالی به حساب می آید.انتاریو یک کلمه هندی به معنای محل ملاقات است. در آن منطقه 45 رودخانه وجود دارد که شاهراه ارتباط آن در قرن بیستم می باشد.بنابر آنچه گفته شد تورنتو یکی از مهمترین بنادر درنزدیکی بزرگترین دریاچه ها است. در اواخر 1950 شهر تورنتو بزرگ شده و بندر تورنتو ظرفیت جابجایی بار بیشتری را پیدا می کرد. 1959 عملیات ساحل سازی آغاز شد.آجرها و آسفالت زیادی مصرف شد. ماسه و لجن کف دریاچه لایروبی شد تا دریاچه همچنان قابل استفاده گردد. در اواسط 1960 این توسعه با کندی و افت فراوانی مواجه شد و بدین ترتیب انباشت مصالح و توده های سنگ عملا ناحیه ای متروکه را بوجود آورده بود.(تاکیوچی، یوکوهاری 1995)

در سال 1973 MTRCA (اتحادیه محافظت از نواحی تورنتو) تصمیم به بازسازی ناحیه متروکه گرفت.آنجا به یک ناحیه مرکزی برای پارکهای تورنتو تغییر ماهیت می داد(شکل 3).

 

ادامه نوشته

طبیعت در شهر1

بسم الله الرحمن الرحیم

ماکوتو یوکوهاری، مارکو آماتی      مترجم : حسین مشرف دهکردی

طبیعت در شهر ، شهر در طبیعت: مطالعه موردی  بازگرداندن طبیعت  در توکیو ، ژاپن و تورنتو ، کانادا

دریافت مقاله3 دسامبر  2004 پذیرش: 15فوریه 2005  چاپ: 13 آبریل 2005

کنسرسیم فضای سبز  ژاپن سال 2005 میلادی

چکیده:

افزایش تقاضا جهت مرمت و بازسازی فضاهای سبز در شهرها برنامه ریزان را به فکر یک طرح  موثر انداخت.

این مقاله به بررسی و ارزیابی دو روش از راههایی که می توان طبیعت را به شهر بازگرداند ، می پردازد.

پارک پرنده سرخ خلیج در توکیو و پارک تونی تامپسون در کانادا با هم مقایسه خواهند شد.TBBSP در راستای اصلاح نما و ظاهر شهر توکیو که ناحیه صنعتی سنگینی به حساب می آمد ساخته شده است هرچند نبود کریدورهای سبز ارتباطی با پیرامون سبب قرنطینه شدن پرندگان در این محدوده شده است و اما پارک TTP در تورنتو به عنوان تنها مسیر ارتباطی برای شبکه فضای سبز آن ناحیه در راهی  مشهور به منحنی سبز و در نزدیکی دریاچه انتاریو واقع شده است.با اینکه هر دو پارک تحت تاثیر اصول طراحی بعد از جنگ که به جدا سازی فضای سبز از ناحیه مرکزی تاکید میکند، ساخته شده اند ولی از نظر ملاحظات اکولوژیکی TTP در شرایط بهتری واقع شده است چون پارک ژاپنی بیشتر به جدا سازی طبیعت از شهر اقدام کرده است.برای اینکه درک بهتری از ساختار شهر های اکولوژیک در جهان پیدا کنیم دو طرح را از نظر جداسازی و یا بازگرداندن طبیعت به شهر را بررسی می کنیم.

لغات کلیدی: پرندگان یک ناحیه،راههای سبز،اختلاط کاربریهای زراعتی و کشاورزی با شهرنشینی،پارک پرندگان مهاجر،توکیو،پارک تامی تامپسون، اسکله، آبنما.

ادامه نوشته